Kiểm soát nội bộ là gì? Mục tiêu và vai trò quan trọng của kiểm soát nội bộ

Kiểm soát nội bộ có vai trò rất quan trọng trong quá trình xây dựng và phát triển của một công ty, tổ chức. Vị trí này giúp nhà lãnh đạo kiểm soát rủi ro và nâng cao hiệu quả kinh doanh cho doanh nghiệp. Vậy cụ thể, kiểm soát nội bộ là gì? Vì sao doanh nghiệp cần có kiểm soát nội bộ? Người đảm nhận vị trí này cần những đáp ứng yêu cầu gì? Tất cả sẽ làm rõ qua thông tin dưới đây.

1. Kiểm soát nội bộ là gì? 

Kiểm soát nội bộ (Internal control) là hoạt động tổ chức kế hoạch, biện pháp, nội quy thực hiện nội bộ doanh nghiệp với mục tiêu đạt được mục đích, nâng cao hiệu quả kinh doanh hợp lý và giảm thiểu rủi ro, những tổn thất không may xảy ra.

Hiểu theo cách khác, kiểm soát nội bộ là tập hợp các việc mà doanh nghiệp cần làm và tránh những vấn đề không đáng có. Hệ thống kiểm soát có trách nhiệm giám sát hệ thống, phòng ban đến cá nhân, nhân sự trong doanh nghiệp để không có sự thất thoát tài sản. 

Định nghĩa kiểm soát nội bộ

2. Mục tiêu, vai trò hệ thống kiểm soát nội bộ

Thực tế hiện nay, khâu quản lý doanh nghiệp tại Việt Nam còn lỏng lẻo. Một số doanh nghiệp nhỏ còn quản lý theo phong cách gia đình, còn doanh nghiệp lớn thì đẩy trách nhiệm cho cấp dưới nên dẫn tới tình trạng kiểm soát không chặt chẽ và đầy đủ, thậm chí gây ra hiểu lầm trong nội bộ, thất thoát lớn. 

Theo báo cáo COSO 2013, hệ thống kiểm soát nội bộ xuất hiện với 3 mục tiêu chính sau:

• Mục tiêu hoạt động: Thể hiện qua tính chất hiệu quả khi sử dụng nguồn lực nhân lực, tài lực và tài lực. 
•  Mục tiêu báo cáo: Báo cáo phi tài chính, tài chính để đảm bảo tính công khai và trung thực 
• Mục tiêu tuân thủ: Tuân thủ chính sách pháp luật và quy định doanh nghiệp. 

Chủ doanh nghiệp không cần lo lắng vì hệ thống kiểm soát thiết lập cơ chế giám sát khách quan và các quy định đưa ra có vai trò vô cùng quan trọng: 

• Hạn chế rủi ro trong kinh doanh như chất lượng của sản phẩm, tiến độ triển trai kế hoạch làm việc, giá cả sai,…
• Số liệu kế toán và báo cáo tài chính được ghi chép chuẩn xác. 
• Giúp bảo vệ tài sản tránh bị tổn thất, hư hỏng và gian lận trộm cắp nội bộ. 
• Nhân sự tuân thủ quy định đưa ra và nhà quản trị sử dụng tối ưu nguồn lực, tạo niềm tin đối với khách hàng, đối tác. 
• Tăng cường tính hiệu quả công tác quản lý. Quy định, mục tiêu đưa ra có hiệu quả kinh doanh lớn, mang lại lợi nhuận cao. 

 Từ các vấn đề thực tế trên cho thấy, từng doanh nghiệp phải có bộ máy kiểm soát phạm vi lớn, đa dạng lĩnh vực để điều hành hiệu quả. 

Mục tiêu và vai trò quan trọng

3. Các bộ phận cấu thành hệ thống kiểm soát nội bộ

Các yếu tố tạo nên một hệ thống kiểm soát nội bộ hoàn chỉnh: 

Môi trường kiểm soát 

Yếu tố ảnh hưởng hoạt động kiểm soát nội bộ là tạo nên môi trường và tất cả thành viên đều ủng hộ sự quan trọng của hệ thống. Môi trường kiểm soát sẽ được xây dựng dựa vào 5 nguyên tắc:

• Thể hiện cam kết về tính trung thực, đảm bảo giá trị đạo đức và văn hóa của tổ chức. Quản lý có trách nhiệm trở thành tấm gương sáng cho đội ngũ nhân viên noi theo. 
• Cấp trên cần chứng minh sự độc lập, thực hiện giám sát phát triển và hoạt động hệ thống. 
• Nhà lãnh đạo thiết lập cơ cấu quy trình báo cáo đạt được mục tiêu đề ra. 
• Doanh nghiệp đưa ra cam kết sử dụng nhân viên có năng lực thật sự thông qua quy trình tuyển dụng phù hợp. 
• Cá nhân cụ thể báo cáo theo yêu cầu của cấp trên.

Đánh giá rủi ro

Dù quy mô doanh nghiệp có lớn đến đâu thì cũng rất khó tránh khỏi những rủi ro bên trong, bên ngoài. Hệ thống kiểm soát nội bộ ra đời góp phần kiểm soát được rủi ro đó. Một số biện pháp đánh giá rủi ro đạt hiệu quả có thể kể đến như:

• Ban quản lý tập trung chỉ đạo nhân viên nhận biết tác hại khi rủi ro xảy ra.
• Doanh nghiệp chuẩn bị giải pháp và phương án dự phòng để hành động kịp thời nhằm giảm thiểu thiệt hại, tổn thất lớn. 
• Đưa ra mục tiêu cụ thể và nhân viên lấy đó làm cơ sở triển khai theo đúng trình tự, kế hoạch, quy định.

Hoạt động kiểm soát

Hoạt động kiểm soát bao gồm các chính sách để đảm bảo quy định, chỉ thị của cấp trên luôn được thực hiện như trao quyền, xác minh, đối chiếu, phân công nhiệm vụ,... Chất lượng hoạt động của kiểm soát nội bộ có khả năng thành công nếu:

• Doanh nghiệp xác định chỉ tiêu tài chính, hoạt động quản lý. 
• Tổng hợp, công bố kết quả làm việc, sản xuất từng phòng ban riêng. Sau đó, đối chiếu kết quả với mục tiêu đã đề ra và có kế hoạch bổ sung, điều chỉnh trong thời gian tiếp theo. 
• Ban quản lý cấp phép, phê duyệt vấn đề tài chính và điều này riêng biệt với kế toán nội bộ. 
• Quy định người có thẩm quyền phê duyệt vấn đề liên quan tới công tác tài chính. 
• Doanh nghiệp có trách nhiệm lưu giữ bằng chứng để phân biệt rõ giữa công việc đã được thực hiện và phần giám sát để tránh sai sót xảy ra.

Thông tin và truyền thông

Truyền thông là trao đổi với các bên có liên quan, cả người trong và ngoài doanh nghiệp. Hệ thống thông tin cần được đảm bảo tính chính xác, chất lượng, dễ nắm bắt. Có 3 loại thông tin chính trong doanh nghiệp là: thông tin tài chính, thông tin hoạt động, thông tin tuân thủ. Chất lượng của hệ thống thông tin kiểm soát nội bộ cần đảm bảo:

• Doanh nghiệp thường xuyên cập nhật thông tin cho cấp trên. 
• Có hòm thư nóng để tất cả nhân sự đều có thể cảnh báo sự việc bất thường gây thiệt hại cho doanh nghiệp. 
• Hệ thống thông tin đáp ứng nhanh chóng, chính xác đến mọi người. 
• Lắp đặt hệ thống bảo vệ bảo mật an toàn để tránh mất dữ liệu quan trọng của doanh nghiệp.

Giám sát 

Khâu giám sát trong kiểm soát nội bộ nhằm đánh giá chất lượng và đảm bảo về công tác triển khai và cải tiến quá trình làm việc. Quy trình giám sát sẽ diễn ra thuận lợi nếu:

• Doanh nghiệp có hệ thống báo cáo phát hiện sai sót so với quy định đặt ra. 
• Doanh nghiệp khắc phục sai lầm khi bộ phận giám sát xác định. 
• Việc giám sát được thực hiện bởi nhân viên có năng lực chuyên môn cao. 
• Sai lầm, khúc mắc trong hệ thống được kiểm toán xác định, báo cáo lên cấp trên xem xét.

Yếu tố tạo nên hệ thống kiểm soát nội bộ

4. Điều kiện trở thành kiểm soát nội bộ là gì? 

Mỗi doanh nghiệp sẽ có yêu cầu tuyển dụng kiểm soát nội bộ cụ thể khác nhau. Dưới đây là một số yêu cầu cơ bản mà người làm vị trí này phải đáp ứng:

Kiến thức chuyên môn vững chắc

Kiểm soát nội bộ có mối quan hệ trực tiếp đến tài chính nên cần có kiến thức chuyên môn vững vàng về tài chính, kinh tế, luật kinh doanh, luật pháp,... Lựa chọn đào tạo bài bản tại các trường Đại học có chuyên ngành kế toán, kiểm toán, tài chính, ngân hàng,... sẽ giúp ứng viên có được lượng kiến thức cần thiết đó.

Khả năng tiếng Anh, tin học

Nghề kiểm soát nói riêng và nhiều công việc khác hiện nay đều cần đến khả năng tiếng Anh để phục vụ công việc, thuận lợi trong quá trình tìm kiếm thông tin hay tài liệu tiếng Anh. Nếu làm việc trong các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, môi trường làm việc quốc tế thì điều lại càng cần thiết.

Bên cạnh đó, để xử lý tốt số liệu, báo cáo tài chính thì người đảm nhận vị trí này cũng cần thành thạo công cụ, phần mềm tin học và quản lý công việc.

Kỹ năng quản lý, kiểm soát 

Với kỹ năng quản lý, kiểm soát nội bộ sẽ dễ dàng kiểm soát quy trình dự án, tình hình tài chính doanh nghiệp kịp thời. Kỹ năng này còn là bước đệm cho các dự đoán của chuyên viên kiểm soát nội bộ về thách thức, rủi ro, cơ hội của doanh nghiệp.

Kỹ năng phân tích 

Kỹ năng này sẽ giúp xác định, đánh giá tính đúng tình hình, minh bạch những vấn đề tài chính, kế toán, quản trị. Đồng thời, khi có được kết quả phân tích chính xác thì họ cũng có thể dự đoán đúng các vấn đề sẽ xảy ra trong tương lai, xác suất thành công hay rủi ro thất thoát sẽ đến với doanh nghiệp, thực trạng của đối thủ cạnh tranh, xu hướng thị trường,...

Kỹ năng giao tiếp 

Chuyên viên kiểm soát nội bộ sẽ đại diện cho doanh nghiệp đi ngoại giao với cơ quan kiểm toán khác để trao đổi các vấn đề công việc quan trong. Giao tiếp tự tin, ăn nói khéo léo, biết cách rắn mềm đúng lúc sẽ giúp kiểm soát nội bộ xử lý công việc suôn sẻ. 

Kỹ năng ứng biến 

Tính chất công việc kiểm soát viên sẽ khó tránh khỏi những vấn đề, tình huống bất ngờ nên rất cần đến khả năng ứng biến. Chẳng hạn như, trong quá trình tiến hành kiểm soát, giấy tờ có liên quan bị thất lạc khiến công việc gặp vấn đề. Lúc này, họ cần ứng biến nhanh để công việc bắt kịp tiến độ ban đầu.

Tư duy phản biện, tư duy logic 

Tư duy phản biện chính là khả năng giữ vững suy nghĩ, lập trường, phản xạ, phản ánh suy nghĩ trái chiều. Sở hữu tư duy phản biện, bạn sẽ tìm ra sai phạm hay thất thoát của doanh nghiệp để báo cáo lên cấp trên và có hướng xử lý phù hợp.

Nhanh nhạy, cẩn thận và trung thực 

Với kiểm soát nội bộ, sự nhanh nhạy, cẩn thận, trung thực sẽ giúp giải quyết vấn đề bất ngờ xảy ra. Hơn nữa, khi thực hiện rà soát và đối chiếu ngân sách, tính trung thực và sự cẩn thận vô cùng cần thiết để họ tìm ra sai phạm, tránh khỏi sai lầm đáng tiếc.

Khả năng làm việc cường độ cao 

Một kiểm soát viên phải đảm nhận lượng công việc lớn, nhất là vào giai đoạn yêu cầu kiểm soát cuối quý, cuối năm. Áp lực công việc và thời gian lớn nên để trụ vững cũng như tiến xa hơn trong nghề, họ cần nâng cao khả năng chịu đựng áp lực công việc cho bản thân.

Những yêu cầu cần có trong nghề

5. Mức lương và phúc lợi của kiểm soát viên nội bộ

Vì đặc thù công việc có chuyên môn cao nên mức lương của nhân viên kiểm soát nội bộ cũng ở mức khá, giao động từ 8 - 30 triệu đồng/tháng. Tùy vào quy mô doanh nghiệp, năng lực chuyên môn, kinh nghiệm làm việc,... mà mức lương này có thể thay đổi. bên cạnh đó là rất nhiều phúc lợi hấp dẫn theo quy định, đơn vị làm việc.

Xem thêm >>

• Chia sẻ cách tính lương Gross sang Net chính xác
• Cách deal lương tinh tế, khéo léo trong buổi phỏng vấn

6. Cơ hội việc làm kiểm soát nội bộ

Mỗi một công ty, tổ chức, doanh nghiệp hiện nay đều cần đến kiểm soát nội bộ để thực hiện rất nhiều công việc quan trọng. Do đó, cơ hội việc làm nhân viên kiểm soát nội bộ đang ngày càng mở rộng, ngoài làm việc với doanh nghiệp trong nước, ứng viên còn có thể lựa chọn ứng tuyển vào công ty nước ngoài với cơ hội thăng tiến trong nghề rất lớn.

Mức lương và cơ hội việc làm hiện nay

Tuyển dụng kiểm soát nội bộ tại Navigos Search

Kiểm soát nội bộ rất quan trọng trong các công ty, doanh nghiệp. Nói cách khác, người ứng tuyển vị trí này phải đáp ứng đầy đủ những yêu cầu khắt khe về mặt kỹ năng; nắm vững các kiến thức chuyên ngành; khả năng ngoại ngữ và phân tích vấn đề hiệu quả. Do đó việc tìm kiếm ứng viên tiềm năng cho vị trí Key Account Manager là bài toán khó của nhiều công ty, doanh nghiệp hiện nay.

Lời khuyên cho các tổ chức, doanh nghiệp là sử dụng dịch vụ săn đầu người để nhanh chóng có được ứng viên hoàn hảo nhất cho vị trí này.

Doanh nghiệp hoàn toàn có thể tìm kiếm những ứng viên giỏi cho vị trí kiểm soát nội bộ khi sử dụng dịch vụ của Navigos Search. Điểm mạnh của Navigos Search là sở hữu đội ngũ tư vấn là những chuyên gia tuyển dụng dày dặn kinh nghiệm cùng mạng lưới hoạt động rộng khắp.

Navigos Search là đơn vị tuyển dụng nhân sự cấp cao uy tín hàng đầu Việt Nam

Dựa trên quy trình tuyển dụng hiệu quả, chuyên nghiệp, các chuyên gia sẽ nắm bắt chính xác yêu cầu tuyển dụng của doanh nghiệp để tiến hành tìm kiếm, đề xuất và mang đến ứng viên chất lượng, phù hợp nhất

Thêm vào đó, với 375,000+ ứng viên cao cấp, 85,000+ ứng viên quản lý cấp cao và kết quả tìm kiếm luôn được giữ lại, Navigos Search sẵn sàng đáp ứng nhu cầu tuyển dụng nhân sự cấp trung, cấp cao cho mọi tổ chức, doanh nghiệp. Với những thế mạnh vượt trội, cơ hội tìm được nhân tài cho các doanh nghiệp sẽ cao hơn, chính xác và nhanh chóng nhất.

Hãy nhanh chóng liên hệ đến với Navigos Search nếu doanh nghiệp bạn đang có nhu cầu tuyển dụng kiểm soát nội bộ hay bất kỳ một vị trí cấp trung, cấp cao nào khác. Chúng tôi luôn nỗ lực không ngừng nghỉ để giữ vững vị thế là nhà cung cấp dịch vụ săn nhân tài hàng đầu Việt Nam hiện nay!

Navigos Search - Công ty săn nhân tài cấp trung và cấp cao hàng đầu Việt Nam