Quan sát trong công việc không phải là nhìn thấy một thứ gì đó một cách thụ động và ngẫu nhiên, mà đó là quá trình mà bạn chú ý, theo dõi để có thể thấu hiểu vấn đề, thu thập thông tin chi tiết để đánh giá.
Trong mọi khía cạnh cuộc sống và tất cả công việc, kỹ năng quan sát thật sự cần thiết. Kỹ năng này giúp mọi người ghi nhớ và suy nghĩ, xâu chuỗi tốt hơn những sự kiện liên quan để giải quyết vấn đề một cách nhanh chóng và hiệu quả. Vậy kỹ năng quan sát là gì? Vai trò của kỹ năng này trong công việc như thế nào? Làm sao để rèn luyện, nâng cao kỹ năng quan sát? Hãy theo chân Navigos Search để khám phá hết những thông tin bổ ích liên quan đến chủ đề này nhé!
1. Kỹ năng quan sát là gì?
Kỹ năng quan sát là cách nhìn nhận sự vật, hiện tượng, sự việc chi tiết, có phân tích để phục vụ cho một mục đích nào đó. Kỹ năng quan sát yêu cầu bạn quan sát có chủ đích, ghi nhớ, xâu chuỗi điều liên quan để vận dụng và giải quyết vấn đề tối ưu.
Trong hầu hết mọi lĩnh vực nghiên cứu, y tế, khoa học đến công nghệ, dịch vụ… đều yêu cầu bạn phải có kỹ năng quan sát. Kỹ năng này giúp bạn nhận ra đúng bản chất vấn đề và đưa ra phương pháp, ý tưởng thích phù nhất. Quan sát không đơn thuần phụ thuộc vào thị giác mà nó còn được rèn luyện để phát triển tốt hơn nữa. Việc rèn luyện những kỹ năng mềm, trong đó có kỹ năng quan sát sẽ giúp ích rất nhiều cho sự hoàn thiện của bản thân và con đường sự nghiệp.
Tìm hiểu khái niệm kỹ năng quan sát
2. Tại sao kỹ năng quan sát trở nên quan trọng?
Sở dĩ quan sát là một trong những kỹ năng trong công việc có vai trò quan trọng là bởi vì:
Giúp bạn có được dữ liệu và thông tin chính xác.
- Phát hiện tốt vấn đề, có ưu thế hơn so với người khác nhờ vào phát hiện ra chi tiết nhỏ, thông tin mà mọi người không chú ý đến.`
- Tìm ra nguyên nhân giúp giải quyết vấn đề, tình huống phát sinh khéo léo và hợp lý nhất. Từ đó, tăng năng suất làm việc.
- Góp phần cải thiện kỹ năng giao tiếp nhờ biết rõ đặc điểm, tính cách, sở thích,... của mọi người thông qua quan sát.
- Ảnh hưởng tích cực đến khả năng ra quyết định, dễ được đánh giá là có tố chất lãnh đạo, dẫn dắt, định hướng tốt cho mọi người xung quanh, được tin tưởng.
- Dễ dàng nhận biết xu hướng, sự thay đổi của môi trường xung quanh. Điều này cho phép bạn cập nhật, điều chỉnh hành vi, cải thiện kỹ năng để thích ứng sự thay đổi đó.
- Xây dựng mối quan hệ tốt hơn nhờ khả năng thấu hiểu cảm xúc, suy nghĩ, hành vi của người khác qua quan sát.
- Tạo cơ hội thăng tiến cho mỗi cá nhân.
Nhìn chung, kỹ năng quan sát tạo cho bạn nhiều lợi thế để làm việc hiệu quả hơn cũng như có được thiện cảm và sự ủng hộ, tin tưởng của mọi người xung quanh.
Vai trò quan trọng của kỹ năng quan sát trong công việc
3. Liệu bạn đã có kỹ năng quan sát tốt?
Người có kỹ năng quan sát sẽ sở hữu những yếu tố dưới đây:
Lắng nghe trong giao tiếp
Sở hữu kỹ năng lắng nghe, bạn tập trung được vào đối phương, quan sát cách họ nói, hiểu rõ thông điệp đang truyền tải và phản hồi phù hợp, chu đáo. Việc lắng nghe trong giao tiếp cần chú ý đến các cách giao tiếp không lời của đối phương như biểu cảm mặt, giọng nói, cử chỉ,... Quan sát tốt, bạn sẽ đảm bảo giao tiếp chính xác và hiệu quả hơn.
Tư duy phản biện
Chỉ khi quan sát tốt, bạn mới dễ dàng thu thập thông tin tỉ mỉ, chính xác, phân tích các khía cạnh của vấn đề và đưa ra kết luận có cơ sở. Nếu sở hữu tư duy phản biện thì việc đánh giá, phân tích và đưa ra kết luận chính xác từ thông tin đó.
Trí tuệ cảm xúc
Trí tuệ cảm xúc chính là khả năng đánh giá, điều chỉnh cảm xúc, thấu hiểu và đồng cảm cảm xúc người khác. Khả năng này sẽ giúp bạn kết nối tốt các mối quan hệ và cũng là công cụ giúp quan sát hiệu quả. Qua việc xác định trạng thái cảm xúc người khác, bạn sẽ biết cách phản ứng và hành xử phù hợp.
Chú ý đến chi tiết nhỏ
Chú ý đến các chi tiết nhỏ cũng là yếu tố quan trọng trong giao tiếp. Điều này giúp tiếp cận, hoàn thành nhiệm vụ kỹ lưỡng và chính xác. Thông qua việc để ý đến chi tiết nhỏ, bạn sẽ phát hiện ra vấn đề tiềm ẩn hay thông điệp truyền tải đàngđằng sau đó.
Kỹ năng kỹ năng quan sát cần rất nhiều yếu tố
4. Bạn thường quan sát bằng cách nào?
Có rất nhiều cách quan sát khác nhau mà bạn có thể áp dụng linh hoạt như:
Quan sát ánh mắt
Từ đôi mắt, bạn sẽ biết được đối phương đang vui vẻ, thân thiện hay không thoải mái với bạn. Tuy nhiên, để nhận biết đúng thì bạn cần sử dụng khả năng tập trung quan sát của mình. Bạn có thể dễ dàng nhận biết tâm trạng đối phương qua những cách sau đây:
- Đối phương chau mày, mắt trợn trừng, mí mắt khép lại,... có nghĩa là họ đang tức giận về điều gì đó.
- Khi bạn thấy ánh mắt của đối phương tự nhiên mở to, chân mày chau lại thì có thể khi đó họ đang sợ hãi điều gì đó.
- Mi trên thả lỏng, chân mày co lại có nghĩa là bạn đang nhận sự khinh thường từ đối phương.
Quan sát nét mặt
Khuôn mặt chính là nơi thể hiện cảm xúc rõ rệt nên bạn sẽ hiểu rõ họ đang vui nếu thấy họ mỉm cười, họ đang buồn khi thấy họ khóc,.... Đây là cách quan sát dễ dàng giúp bạn biết tâm tư của người đối diện và lấy được tình cảm từ họ.
Quan sát cách thở
Quan sát hơi thở cũng là yếu tố giúp bạn phán đoán đúng tâm trạng của đối phương. Có nhiều biểu hiện khác nhau như nếu thở nhanh, dốc là đối phương đang bị bất ngờ về điều gì đó. Chúng ta thường không thể ra lệnh cho hơi thở của mình nên đây là cách quan sát giúp bạn đưa ra kết luận khá chính xác.
Quan sát cử chỉ cơ thể
Cử chỉ và hành động cơ thể là cách giao tiếp phi ngôn ngữ. Sử dụng kỹ năng quan sát cử chỉ cơ thể sẽ giúp bạn dễ dàng nhận ra tâm tư tình cảm, suy nghĩ, vấn đề đang gặp phải của đối phương. Mỗi người sẽ có tín hiệu trong cử chỉ cơ thể khác nhau. Vì thế, sở hữu kỹ năng quan sát tốt là công cụ để nhận ra được ý nghĩa từ
những cử chỉ đó của đối phương.
Quan sát qua nhiều phương diện khác nhau
5. Mẹo nâng cao kỹ năng quan sát cực tinh tế
Cũng tương tự với nhiều kỹ năng mềm khác, kỹ năng quan sát có thể học và rèn luyện mỗi ngày để phát triển tốt hơn. Nếu thực hành thường xuyên thì bạn có thể biến việc quan sát trở thành thói quen và ngày càng giỏi việc quan sát hơn. Dưới đây là những bí quyết giúp cải thiện kỹ năng quan sát mà bạn có thể tham khảo:
Quan sát có mục đích
Bạn cũng cần quan sát có chủ đích, biết rõ mục tiêu của mình. Chẳng hạn, nếu bạn muốn trở thành một nhân viên kinh doanh chuyên nghiệp hơn thì cần quan sát điều gì trong nghề giúp bạn đạt được điều đó và cần tránh sai lầm nào. Nếu có mục đích rõ ràng trong quan sát thì bạn sẽ tập trung hơn vào điều đó và nâng cao khả năng tìm thấy thông tin hữu ích.
Tập trung và phân tích
Việc rèn luyện khả năng tập trung không dễ dàng như nhiều người nghĩ bởi xung quanh ta luôn tồn nhiều điều, nhiều vấn đề khiến dễ bị chi phối ánh mắt, cảm xúc, suy nghĩ.
Bạn sẽ không thể nhận ra được điều gì nếu cứ nhìn hay nghĩ về nơi khác mà không tập trung vào đối phương, vấn đề đang xảy ra. Ở đây, tập trung không phải là nhìn chăm chăm vào duy nhất điểm mà bạn phải đặt cả tâm trí của mình vào. kèm theo đó, bạn cũng phải rèn luyện óc phân tích để tiến hành đánh giá về sự vật, hiện tượng, con người để đưa ra cách ứng phó thích hợp.
Vận dụng đa giác, thấu hiểu cảm xúc
Người có kỹ năng quan sát sẽ biết cách sử dụng tất cả 5 giác quan của mình để nhận thấy, phân tích, nghe, cảm nhận đối phương và hiểu rõ vấn đề tốt hơn. Bên cạnh đó, việc thấu hiểu cảm xúc chính là mấu chốt quan trọng để bạn rèn luyện hiệu quả kỹ năng quan sát. Bởi trong mọi cuộc giao tiếp, mục đích cao nhất chính là thấu hiểu và nắm bắt chính xác vấn đề. Chính vì thế, vừa vận dụng đa giác và vừa thấu hiểu cảm xúc sẽ giúp bạn nâng cao kỹ năng quan sát tốt hơn.
Nhẫn nại
Khi bước vào một môi trường mới hay giao tiếp với người lạ, bạn phải biết cách nhẫn nại, từ tốn. Nếu quá vội vàng thì có thể bạn sẽ bỏ qua nhiều chi tiết dù nhỏ nhưng đắt giá. Do đó, hãy cố gắng nhẫn nại quan sát cử chỉ, hành động của đối phương và khám phá thêm nhiều điều mới mẻ từ họ.
Thân thiện, cởi mở
Tâm trạng và tinh thần là yếu tố quan trọng để bạn đánh giá một sự vật, hiện tượng. Nếu bạn vui vẻ và đón nhận mọi thứ xung quanh một cách thân thiện và đáng trân trọng thì bạn sẽ có cái nhìn tích cực hơn. Sự cởi mở sẽ cho bạn thấy rằng thế giới xung quanh còn có rất nhiều điều hay để bạn tiếp thu, học hỏi thêm.
Hình thành quan điểm, không phán xét
Để trở thành người có kỹ năng quan sát tốt thì bạn phải có lập trường. Đừng đưa ra cảm xúc cá nhân hay phán xét trong khi quan sát bởi những điều này sẽ tạo ra sự bất công bằng. Bởi Khi cảm xúc cá nhân hay định kiến bị kéo vào thì bạn sẽ không còn cảm nhận được khách quan những gì đang diễn ra. Lúc này, bạn chỉ thấy sự việc, sự vật bị bóp méo theo nhận thức cá nhân của bạn. Một người có kỹ năng quan sát tốt sẽ bỏ qua cảm xúc cá nhân, nhìn mọi thứ theo nhiều khía cạnh.
Bí quyết nâng cao kỹ năng quan sát hiệu quả
Hy vọng thông tin mà Navigos Search chia sẻ trên đây đã giúp bạn có thêm bí quyết hay ho để phát triển và nâng cao kỹ năng quan sát của mình. Khi tâm trí luôn ở chế độ quan sát, bạn sẽ ngạc nhiên khi khám phá ra được nhiều chi tiết, điều mới mẻ hơn.
Và với sự quan sát tỉ mỉ, bạn sẽ dễ dàng đạt được nhiều thành công hơn trong công việc hoặc các lĩnh vực như Bán hàng, Tài chính/ Đầu tư, Quản trị nhân sự, Bảo hiểm, Tư vấn kinh doanh, Dược phẩm,... Bạn có thể tìm thấy những vị trí công việc này ngay tại danh mục việc làm của Navigossearch.com. Hãy truy cập ngay để lựa chọn, ứng tuyển vị trí phù hợp với năng lực chuyên môn và kinh nghiệm làm việc của mình. Bạn cũng có thể gửi CV để cơ hội trở thành ứng viên tiềm năng trong nguồn dữ liệu ứng viên của Navigos Search.
Đội ngũ tư vấn tại Navigos Search đều là những chuyên gia tuyển dụng rất giàu kinh nghiệm, am hiểu về từng ngành nghề và thị trường lao động. Dựa trên quy trình tuyển dụng khoa học, chuyên gia tuyển dụng sẽ chủ động liên hệ, tư vấn về yêu cầu tuyển dụng, bật mí cách đàm phán lương thưởng hấp dẫn,... cho ứng viên để giúp ứng viên tỏa sáng hơn trước nhà tuyển dụng.
Navigos Search - Nơi mang lại công việc mơ ước cho bạn
Hơn 20 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực tuyển dụng nhân sự cấp trung và cấp cao, chúng tôi tự hào đã hỗ trợ, đồng hành cùng rất nhiều ứng viên trên khắp Việt Nam để giúp họ có được công việc phù hợp mơ ước trong tầm tay. Dù bạn đang tìm kiếm bất kỳ việc làm cấp trung, cấp cao nào thì đừng ngần ngại liên hệ đến Navigos Search.
Navigos Search - Công ty săn nhân tài cấp trung và cấp cao hàng đầu Việt Nam